Traditioneel had een Brabants schuttersgilde drie functies: bevordering van de eredienst, bescherming van ‘altaar en haard’ en de hulp aan de naaste. Zo heeft het Sint-Sebastiaansgilde van Tilburg oorspronkelijk een altaar gehad in de grote kerk van Tilburg, waren het vrijwilligers die zelf hun wapens moesten bekostigen en zorgden de dekens van Sint Sebastiaan bij epidemieën als de pest voor het begraven van de besmettelijke doden. Ook nu nog gelden broederschap, dienstbaarheid en trouw als de leidende beginselen van het moderne gilde. Die principes zijn zowel naar binnen, naar de medebroeders en hun familie, als naar buiten gericht: optreden bij openbare manifestaties en stille zorg voor de zwakkeren in de Tilburgse samenleving.
De traditionele vendelgroet aan het geestelijk en wereldlijk gezag, en die aan de eigen gildekoning zijn dan ook te verstaan als betuigingen van solidariteit met de samenleving en binnen de broederschap. Ook het met gildeeer begraven van gildebroeders moet in dat kader gezien worden Het wordt nog steeds als een kostbare plicht beschouwd. Vanaf 1966, sinds de heropleving van het Sint-Sebastiaansgilde, is de zorg voor het eigen cultureel erfgoed en dat van de Tilburgse gemeenschap een belangrijk aandachtspunt. Maar ook de hedendaagse cultuur krijgt in het gilde zijn kansen. Tilburgse kunstenaars als Huib de Corti, Kees Mandos, Jan van Riel en Jos Zeegers waren gildebroeder van Sint Sebastiaan tijdens hun leven.
De doelstelling van het Sint-Sebastiaansgilde in Tilburg is sociaal, intern en extern, en cultureel. Het gilde stelt zich ten doel: – de onderlinge vriendschap van de gildebroeders van Sint Sebastiaan, de waardering van en het respect voor elkaar, en voor de medemens, te verzekeren en te vermeerderen; – dienstbaar te zijn aan de samenleving, met name de samenleving van Tilburg; – het cultureel erfgoed van het Sint-Sebastiaansgilde te bewaren, tot ontwikkeling en bloei te brengen, te laten zien en over te dragen aan komende generaties. Het cultureel erfgoed van het gilde is meer dan het beoefenen van de ‘edele kunst van het handboogschieten’. Het cultureel erfgoed zijn de waarden die de gildebroeders in hun maatschappelijk leven en in hun onderling verkeer als van belang hebben ervaren. Meer concreet vormen de gildegeest en de tradities van het Sint-Sebastiaansgilde een erfgoed voor komende generaties. In materiële zin moet men denken aan de gedurende eeuwen opgebouwde gildeschat.
De doelstellingen van het gilde en alle rechten en plichten van de gildebroeders zijn opgenomen in de caert, de statuten van de vereniging.
Aan het Sint-Sebastiaansgilde waren twee zelfstandige stichtingen verbonden.
Voor het beheer van de gildeattributen de in 1979 opgerichte en nog steeds bestaande Stichting Gildeschat.
Daarnaast, vanaf 1988, de Jan Kruijssen Stichting (voor goede doelen). Deze laatste stichting werd uit kostenoverweging in 2023 opgeheven en is overgegaan in het door het gilde beheerde Jan Kruijssenfonds.